Urządzenia transportu osobistego – co warto o nich wiedzieć?
W ostatnich latach na ulicach pojawia się coraz więcej nowoczesnych środków transportu. Urządzenia transportu osobistego (UTO) są popularne wśród młodzieży i wśród dorosłych. Wzrost ich popularności postawił przed ustawodawcą nowe wyzwania – w kodeksie drogowym pojawiły się zapisy dotyczące poruszania się na tego typu urządzeniach. Jak poruszać się na nich zgodnie z prawem? Co warto wiedzieć, jeżdżąc urządzeniem transportu osobistego?
Czym są urządzenia transportu osobistego?
Zgodnie z definicją zawartą w kodeksie drogowym urządzenie transportu osobistego to:
- pojazd napędzany elektrycznie (z wyłączeniem hulajnogi elektrycznej),
- bez siedzenia i pedałów,
- konstrukcyjnie przeznaczony do poruszania się wyłącznie przez kierującego na tym pojeździe.
Warto zwrócić uwagę na rozróżnienie UTO od hulajnóg elektrycznych. Hulajnogi elektryczne nie zaliczają się do urządzeń transportu osobistego, w związku z czym obowiązują je inne regulacje dotyczące wymagań technicznych, a ich użytkowników nieco inne przepisy, jeśli chodzi o poruszanie się po drogach publicznych.
Do urządzeń transportu osobistego zaliczamy m.in.:
- hoverboardy – dwukołowe urządzenia z kołami po bokach platformy, na której użytkownik stoi obiema nogami równolegle;
- pojazdy typu segway – dwukołowe pojazdy elektryczne z pionową kierownicą i platformą do stania;
- monocykle elektryczne – jednokołowe urządzenia, na których użytkownik stoi po bokach koła, na składanych podestach;
- deskorolki elektryczne – urządzenia przypominające klasyczne deskorolki, ale wyposażone w silnik elektryczny.
Jakie warunki techniczne musi spełniać urządzenie transportu osobistego?
Warunki techniczne, jakie muszą spełniać UTO, określone zostały w rozporządzeniu w sprawie warunków technicznych pojazdów oraz zakresu ich niezbędnego wyposażenia. Zgodnie z jego zapisami urządzenia transportu osobistego, tak jak hulajnogi elektryczne, mogą mieć długość maksymalnie 1,4 m, a ich szerokość nie może przekraczać 0,9. Ich konstrukcja powinna ograniczać rozwijanie prędkości powyżej 20 km/h i zapewniać możliwość skutecznego hamowania.
Wyposażenie urządzeń transportu osobistego
Urządzenie transportu osobistego powinno być wyposażone:
- z przodu – co najmniej w jedno światło pozycyjne barwy białej lub żółtej selektywnej,
- z tyłu – co najmniej w jedno światło odblaskowe barwy czerwonej (o kształcie innym niż trójkąt) oraz co najmniej jedno światło pozycyjne barwy czerwonej.
Światła pozycyjne mogą być zdemontowane, jeśli kierujący UTO nie jest obowiązany do ich używania podczas jazdy.
Światła pozycyjne oraz światła odblaskowe w urządzeniach transportu osobistego:
- powinny być widoczne w nocy przy dobrej przejrzystości powietrza z odległości co najmniej 150 m,
- dopuszczalne światła pozycyjne,
- światła widoczne nie mogą być widoczne z przodu, a białe lub żółte selektywne z tyłu.
Dodatkowo UTO powinny być wyposażone w numer rozpoznawczy lub kod graficzny umożliwiający identyfikację urządzenia, nadany i umieszczony przez producenta w sposób trwały na ramie lub innym elemencie konstrukcyjnym.
Urządzenia transportu osobistego – po ścieżce rowerowej czy po chodniku?
Kodeks drogowy wskazuje, że kierujący urządzeniem transportu osobistego ma obowiązek korzystać z drogi dla rowerów lub drogi dla pieszych i rowerów, jeśli jest ona wyznaczona dla kierunku, w którym się porusza lub zamierza skręcić. W przypadku korzystania z drogi dla pieszych i rowerów osoba poruszająca się na UTO ma obowiązek zachować szczególną ostrożność i ustępować pierwszeństwa pieszym.
Jeśli nie ma drogi dla rowerów lub drogi dla pieszych i rowerów, kierujący UTO może wyjątkowo korzystać z drogi dla pieszych. Wówczas kierujący ma obowiązek:
- jechać z prędkością zbliżoną do prędkości pieszego,
- zachować szczególną ostrożność,
- ustępować pierwszeństwa pieszym,
- nie utrudniać ruchu pieszym.
Zgodnie z kodeksem drogowym osobie kierującej UTO zabrania się: ciągnięcia lub holowania innych pojazdów, przewożenia innych osób, zwierząt lub ładunków, czepiania się pojazdów oraz jazdy po jezdni (z wyjątkiem korzystania z przejazdu dla rowerów).
Czy urządzeniami do transportu osobistego mogą jeździć dzieci?
Urządzenia transportu osobistego są popularne również wśród młodzieży. Czy osoby nieletnie mogą korzystać z UTO i czy muszą mieć odpowiednie uprawnienia?
- Dzieci w wieku do lat 10 nie mogą poruszać się UTO na drogach (chodniki, ścieżki rowerowe) – nawet jeśli są pod opieką dorosłych.
- Dopuszcza się kierowanie UTO przez dzieci w wieku do lat 10 w strefie zamieszkania – tylko pod opieką osoby dorosłej.
- Osoby w wieku od 10 do 18 lat, aby mogły poruszać się po drogach publicznych urządzeniami transportu osobistego, muszą mieć odpowiednie uprawnienia – kartę rowerową lub prawo jazdy kategorii AM, A1, B1 lub T.
Urządzenia transportu osobistego – FAQ
Nie, urządzenia transportu osobistego stanowią oddzielną kategorię.
UTO to m.in. hoverboardy, pojazdy typu segway, monocykle elektryczne, deskorolki elektryczne.
Przepisy dopuszczają jazdę urządzeniami transportu osobistego po chodniku – wyjątkowo, jeśli nie ma drogi dla rowerów lub drogi dla pieszych i rowerów
