Apteczka ekologiczna: co powinna zawierać i w jakich pojazdach się znajdować
Pojazdy przewożące substancje niebezpieczne muszą być odpowiednio wyposażone. Sprawdzamy, czym jest apteczka ekologiczna ADR i co powinno się w niej znajdować.
Umowa ADR – przepisy dotyczące przewozu towarów niebezpiecznych
Przepisy dotyczące transportu groźnych chemikaliów, substancji mogących stwarzać zagrożenie itp., określa Umowa ADR, czyli europejska umowa dotycząca międzynarodowego przewozu drogowego towarów niebezpiecznych. Dokument składa się z umowy właściwej oraz załączników A i B. Zawarte są tam nie tylko szczegółowe wytyczne dotyczące klasyfikacji substancji niebezpiecznych, sposobu ich transportu, obowiązujących podczas transportu procedur, środków ostrożności, ale także wymagania, jakie powinny spełniać pojazdy przewożące takie towary. Celem umowy ADR jest zapewnienie bezpieczeństwa ludzi i środowiska naturalnego podczas transportu materiałów niebezpiecznych.
Wyposażenie jednostek przewożących towary niebezpieczne
Aby zapewnić bezpieczny i zgodny z przepisami transport, jednostki ADR powinny być odpowiednio wyposażone. Co jest niezbędne?
Wyposażenie dla ochrony ogólnej i środki ochrony indywidualnej
W jednostce transportowej powinno znajdować się następujące wyposażenie:
- klin pod koła – dla każdego pojazdu i o odpowiednim rozmiarze w stosunku do dopuszczalnej masy całkowitej pojazdu oraz średnicy jego kół,
- dwa stojące znaki ostrzegawcze,
- płyn do płukania oczu (nie jest konieczny w przypadku pojazdów z naklejkami ostrzegawczymi o numerach 1, 1.4, 1.5, 1.6, 2.1, 2.2 i 2.3).
Oprócz tego pojazd musi być zaopatrzony w środki ochrony indywidualnej dla każdego z członków załogi:
- kamizelka ostrzegawcza (np. określona w normie EN ISO 20471),
- przenośne urządzenia oświetleniowe (urządzenia te nie powinny zawierać powierzchni metalowych, które mogłyby spowodować iskrę krzesaną),
- para rękawic ochronnych,
- ochrona oczu (np. okulary ochronne).
Dodatkowe wyposażenie ADR dla określonych jednostek
Zgodnie z przepisami każda jednostka przewożąca towary niebezpieczne powinna posiadać wymienione wyżej elementy wyposażenia dla ochrony ogólnej i indywidualnej. Co istotne, elementy wyposażenia powinny być dobrane do numerów nalepek ostrzegawczych, właściwych dla załadowanych towarów. Dla niektórych klas koniczne jest dodatkowe wyposażenie:
- maska ucieczkowa dla każdego członka załogi – w przypadku nalepek ostrzegawczych o numerach:
- 2.3 (gazy trujące) lub
- 6.1 (materiały trujące),
- łopata, osłona otworów kanalizacyjnych, pojemnik do zbierania pozostałości – w przypadku materiałów stałych i materiałów ciekłych, oznakowanych nalepkami ostrzegawczymi o numerach:
- 3 (materiały ciekłe),
- 4.1 (materiały stałe zapalne, materiały samoreaktywne, materiały polimeryzujące i materiały wybuchowe odczulone stałe),
- 4.3 (materiały wydzielające w kontakcie z wodą gazy palne),
- 8 (materiały żrące) lub
- 9 (różne materiały i przedmioty niebezpieczne, w tym materiały zagrażające środowisku).
Skrzynki i torby ADR
Umowa dotycząca międzynarodowego przewozu drogowego towarów niebezpiecznych nie precyzuje, gdzie i w jaki sposób powinny być przechowywane elementy wchodzące skład niezbędnego wyposażenia jednostek ADR. Wydaje się jednak istotne, aby w razie potrzeby były łatwo dostępne i gotowe do użycia. Dobrą praktyką jest przechowywanie elementów ochrony ogólnej i indywidualnej w specjalnych torbach lub skrzynkach. Znajdujące się w nich wyposażenie zabezpieczone jest przed przypadkowym przemieszczaniem się podczas podróży, a cały zestaw przed zdekompletowaniem. Wszystko jest w jednym miejscu, a w razie potrzeby poszczególnych elementów nie trzeba szukać po całym pojeździe. Na rynku dostępne są torby i skrzynki ADR z wyposażeniem. To praktyczne rozwiązanie, dzięki któremu nie trzeba kompletować wszystkiego samodzielnie. Walizki dostępne są w różnych wariantach, np. apteczka ekologiczna, torba z wyposażeniem dla jednostek transportujących gazy klasy 2 (piktogram „płomień”, „butla gazowa”, „trupia czaszka”), skrzynka uniwersalna. Dzięki temu można łatwo dobrać zestaw odpowiedni do rodzaju transportowanych materiałów niebezpiecznych.
Apteczka ekologiczna ADR – co zawiera?
Apteczka ekologiczna ADR (apteczka środowiskowa ADR) zalecana jest jako uzupełnienie wyposażenia dla pojazdów przewożących substancje, które stanowią potencjalne zagrożenie dla środowiska naturalnego (m.in. oznakowane nalepkami ostrzegawczymi o numerach 3, 4.1, 4.3, 8, 9). W razie wycieku, np. na skutek wypadku, zawartość skrzynki pozwala usunąć chemikalia i ograniczyć skutki zanieczyszczenia takimi substancjami jak np. płyny eksploatacyjne, substancje ropopochodne i inne.
Charakterystyczne elementy wyposażenia apteczek eko
- Sorbent lub zestaw sorbentów (sorbenty sypkie, maty sorbentowe, rękawy sorpcyjne) – do neutralizacji i likwidacji skutków wycieku; umożliwiają zasypanie plamy i zapobiegają rozprzestrzenianiu się wycieku.
- Zmiotka i łopata.
- Worki na odpady.
Apteczka ekologiczna ADR – FAQ
Apteczka eko jest ważnym elementem wyposażenia pojazdów ADR przewożących substancje groźne dla środowiska. Sprawdzi się także na wyposażeniu innych pojazdów, np. maszyn rolniczych i budowlanych, ciągników siodłowych, maszyn leśnych, oraz miejsc, w których stosowane lub przechowywane są różnego rodzaju chemikalia, oleje, produkty ropopochodne itp.
Apteczka ADR powinna znajdować się w pojazdach transportujących materiały groźne dla środowiska, m.in. oznakowane nalepkami ostrzegawczymi o numerach 3, 4.1, 4.3, 8, 9.
