Rodzaje skrzynek ADR
Transport materiałów niebezpiecznych podlega regulacjom zawartym w międzynarodowej umowie ADR. Dokument określa nie tylko sposób klasyfikacji substancji i mieszanin stwarzających zagrożenie oraz sposób, w jaki powinny być przewożone, ale także zasady oznakowania pojazdów i wymagane dla nich wyposażenie. Jakie są rodzaje skrzynek ADR i co powinno się w nich znajdować?
Przewóz drogowy towarów niebezpiecznych – regulacje
Przewóz drogowy materiałów i produktów stwarzających zagrożenie reguluje w Polsce ustawa z dnia 19 sierpnia 2011 r. o przewozie towarów niebezpiecznych. Wdraża ona postanowienia dyrektywy 2008/68/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 24 września 2008 r. w sprawie transportu lądowego towarów niebezpiecznych.
Przepisy ADR określają zasady organizacji i wykonywania przewozu drogowego towarów niebezpiecznych, w tym obowiązki przewoźników, nadawców i kierowców. Regulacje mają na celu ujednolicenie przepisów krajowych z regulacjami unijnymi oraz zapewnienie bezpieczeństwa ludzi, środowiska i mienia podczas materiałów stwarzających zagrożenie.
Czym są skrzynki ADR?
Chociaż w obowiązujących przepisach dotyczących przewozu drogowego towarów niebezpiecznych nie występuje formalnie termin „skrzynka ADR”, jest on powszechnie używany. Na pokładzie każdego pojazdu przewożącego chemikalia muszą znajdować się określone środki bezpieczeństwa i środki ochrony indywidualnej dla członków załogi. Takie wymagania nakłada umowa ADR. Specjalne pojemniki ułatwiają i umożliwiają bezpieczne przechowywanie niezbędnego wyposażenia.
Regulacje ADR jasno wskazują, jakie – w zależności od klasyfikacji przewożonych materiałów – powinno być wyposażenie jednostek transportowych, ale nie precyzują, gdzie i w jaki sposób powinno być ono przechowywane i przewożone. Skrzynki ADR są praktycznym rozwiązaniem – pozwalają zachować porządek w pojeździe, zapewniają szybki dostęp do sprzętu w razie kontroli lub sytuacji awaryjnej, chronią wyposażenie przed uszkodzeniami, zabrudzeniami i zdekompletowaniem. Najczęściej pojemniki wykonane są z wytrzymałych tworzyw sztucznych odpornych na uszkodzenia mechaniczne, wilgoć i wahania temperatur. Bardzo popularne są skrzynki, ale na rynku dostępne są także torby z materiałów o odpowiedniej odporności i wytrzymałości.
W specjalistycznych sklepach można kupić gotowe zestawy – wyposażone torby i skrzynki ADR, które znacząco ułatwiają przewoźnikom spełnienie wymagań wynikających z przepisów dotyczących przewozu towarów niebezpiecznych. Kupno zestawu zawierającego wszystkie niezbędne elementy ŚOI eliminuje ryzyko braków w wyposażeniu i oszczędza czas potrzebny na samodzielne skompletowanie sprzętu.
Obowiązkowe elementy wyposażenia pojazdów ADR
Zgodnie z umową ADR w pojazdach przewożących towary niebezpieczne powinny być przewożone odpowiednie dokumenty (dokumenty przewozowe, instrukcje pisemne określające czynności w razie wypadku lub awarii, dokumenty umożliwiające identyfikację członków załogi, a także – jeśli są wymagane – świadectwa dopuszczenia, zaświadczenie o przeszkoleniu kierowcy). Pojazdy powinny być właściwie oznakowane i zaopatrzone w duże nalepki ostrzegawcze. Do obowiązkowego wyposażenia należy sprzęt przeciwpożarowy oraz środki ochrony ogólne i indywidualnej. Przepisy wskazują, że elementy wyposażenia powinny być dobrane odpowiednio do numerów nalepek ostrzegawczych właściwych dla załadowanych towarów.
| Podstawowe wyposażenie dla pojazdów ADR | – klin pod koła (dla każdego pojazdu, o odpowiednim rozmiarze w stosunku do DMC pojazdu i średnicy jego kół) – dwa stojące znaki ostrzegawcze – płyn do płukania oczu (nie jest wymagany w przypadku nalepek o numerach 1, 1.4, 1.5, 1.6, 2.1, 2.2, 2.3) |
| ŚOI – dla każdego członka załogi | – kamizelka ostrzegawcza (np. zgodna z normą EN ISO 20471) – przenośne urządzenie oświetleniowe – para rękawic ochronnych – ochrona oczu (np. okulary ochronne) |
| Wyposażenie dodatkowe – nalepki ostrzegawcze 2.3 lub 6.1 | – maska ucieczkowa dla każdego członka załogi |
| Wyposażenie dodatkowe – materiały stałe i ciekłe oznakowane nalepkami o numerach 3, 4.1, 4.3, 8 lub 9 | – łopata – osłona otworów kanalizacyjnych – pojemnik do zbierania pozostałości |
Rodzaje skrzynek ADR
Gotowe skrzynki ADR z wyposażeniem występują w różnych wariantach. Bez problemu można dobrać zestaw dopasowany do nalepek ostrzegawczych, jakim opatrzony jest pojazd przewożący towary niebezpieczne. Skrzynki mają wygodą rączkę, dzięki czemu można je łatwo przenosić i szybko wykorzystać w sytuacjach awaryjnych. Z jakimi skrzynkami ADR można się spotkać?
- Skrzynka ADR z wyposażeniem dla różnych klas. Zawiera środki ochrony indywidualnej oraz środki ochrony ogólnej wymagane w pojazdach ADR przewożących towary niebezpieczne różnych klas. W takiej skrzynce znaleźć można zarówno podstawowe elementy wyposażenia (m.in. płyn do płukania oczu, rękawice ochronne, kamizelka ostrzegawcza, latarka nieiskrząca, okulary ochronne), jak i elementy niezbędne dla poszczególnych klas (np. łopata, półmaska, pochłaniacz wielogazowy, osłona otworów kanalizacyjnych).
- Uniwersalna skrzynka ADR. Bardziej rozbudowany i bardziej wszechstronny komplet ŚOI i akcesoriów niezbędnych przy przewozie towarów niebezpiecznych. Zestaw podstawowych środków ochrony indywidualnej i ogólnej został powiększony nie tylko o sprzęt niezbędny w przypadku naklejek o numerach 2.3 i 6.1 oraz 3, 4.1, 4.3, 8, 9, ale także o dodatkowe elementy (kombinezon z polipropylenu, kalosze gumowe, sorbet).
- Skrzynka ADR z wyposażeniem wymaganym przy transporcie gazów (klasa 2 ADR). Zawartość skompletowana z myślą o jednostkach transportujących towary klasy 2 (m.in. gazy sprężone, gazy skroplone, gazy schłodzone skroplone, gazy rozpuszczone, aerozole, chemikalia pod ciśnieniem i inne przedmioty zawierające gaz pod ciśnieniem, gazy zaadsorbowane). W skrzynce znajdują się podstawowe środki ochrony ogólne i indywidualnej, a dodatkowo półmaska spełniająca normę EN 140 i pochłaniacz wielogazowy spełniający normy EN 143 i EN 1487.
- Skrzynka ADR z sorbentem. Również bardzo uniwersalny model. W skrzynce znajdują się podstawowe środki ochrony indywidualnej i ogólnej, elementy niezbędne przy przewozie towarów klas 2.3 i 6.1, elementy niezbędne przy przewozie towarów klas 3, 4.1, 4.3, 8, 9, a także sorbenty służące do neutralizacji i pochłaniania wycieków cieczy niebezpiecznych.
- Skrzynka ekologiczna ADR (tzw. apteczka środowiskowa). Zawiera zestaw przeznaczony do szybkiego reagowania w przypadku wycieku substancji niebezpiecznych. Pozwala zabezpieczyć miejsce zdarzenia i ograniczyć skutki rozlania chemikaliów. W skrzynce znajdują się: sorbent sypki, rękaw sorpcyjny, a także zmiotka, składana łopata i worki na śmieci.
Przed kupnem skrzynki ADR warto przeczytać specyfikację produktu – niektóre z nich mogą pełnić funkcję pojemnika do zbierania pozostałości i odpadów. Warto także sprawdzić, czy wyposażenie skrzynek ma odpowiednie certyfikaty i dopuszczenia.
Rodzaje skrzynek ADR – FAQ
Na Znakowo.pl dostępne są różne rodzaje skrzynek ADR – z wyposażeniem podstawowym, uniwersalne, z elementami niezbędnymi przy naklejkach ostrzegawczych o numerach 2.3 i 6.1 oraz 3, 4.1, 4.3, 8, 9, z sorbentem, a także tzw. skrzynki ekologiczne.
Sama skrzynka nie musi mieć certyfikatów. Jednak kupując gotowy zestaw, należy zwrócić uwagę, czy znajdujące się w skrzynce środki ochrony ogólnej i indywidualnej spełniają normy i są opatrzone certyfikatami przewidzianymi dla danego produktu.
Brak właściwego wyposażenia pojazdu ADR może skutkować karami pieniężnymi. Wysokość kar określa załącznik nr 1 do ustawy o przewozie towarów niebezpiecznych. Zgodnie z nim za niewyposażenie jednostki transportowej w wymagane wyposażenie ochronne lub awaryjne określone w przepisach ADR lub pisemnych instrukcjach grozi kara 200 zł za każdy brakujący element.
