Rękaw sorpcyjny w skrzynce ADR
Rękaw sorpcyjne w skrzynce ADR – kiedy jest niezbędny i dlaczego powinien być na wyposażeniu pojazdu przewożącego materiały niebezpieczne?
Transport materiałów niebezpiecznych
Substancje stwarzające zagrożenie wymagają szczególnej ostrożności przy transporcie. Ich przewóz odbywa się w oparciu o międzynarodową umowę ADR (L’ Accord européen relatif au transport international des marchandises Dangereuses par Route). Dokument ten określa m.in. wymagania dotyczące klasyfikacji materiałów niebezpiecznych, wymagania dla pojazdów ADR, kwalifikacje kierowców, sposób oznakowania oraz niezbędne wyposażenie pojazdów ADR.
Jedną z ważniejszych kwestii, która wpływa na bezpieczeństwo w transporcie ADR, jest możliwość szybkiego i skutecznego reagowania w sytuacjach awaryjnych, np. w przypadku wycieku chemikaliów. Nawet niewielka ilość rozlanej cieczy może doprowadzić do skażenia gleby czy wód powierzchniowych, stwarzając poważne zagrożenie dla zdrowia i życia ludzi. Na niebezpieczeństwo narażona jest także załoga pojazdu usuwająca skutki takiego zdarzenia. Z tego względu przepisy ADR nakładają obowiązek wyposażenia jednostek transportowych w odpowiedni sprzęt przeciwpożarowy, a także środki ochrony ogólnej indywidualnej, w tym elementy służące do ograniczania skutków awarii.
Wyposażenie pojazdów przewożących materiały niebezpieczne: skrzynki ADR
Podstawowe i dodatkowe wyposażenie pojazdów ADR
Zgodnie z umową ADR każdy pojazd przewożący materiały niebezpieczne powinien być wyposażony w:
- dwa stojące znaki ostrzegawcze;
- klin pod koła (dla każdego pojazdu, o odpowiednim rozmiarze kół w stosunku do dopuszczalnej masy całkowitej pojazdu i średnicy jego kół);
- płyn do płukania oczu (nie jest konieczny w przypadku pojazdów oznakowanych naklejkami o numerach 1, 1.4, 1.5, 1.6, 2.1, 2.2, 2.3).
Oprócz tego dla każdego członka załogi należy zapewnić:
- przenośne urządzenie oświetleniowe,
- parę rękawic ochronnych,
- kamizelkę ostrzegawczą (np. określoną w normie EN ISO 20471),
- ochronę oczu (np. okulary ochronne).
Przepisy wskazują, że wyposażenie pojazdów ADR powinno być dobrane odpowiednio do nalepek ostrzegawczych, właściwych dla przewożonych towarów. W przypadku niektórych naklejek konieczne są dodatkowe elementy wyposażenia:
- maska ucieczkowa dla każdego członka załogi – pojazdy z nalepkami ADR o numerach 2.3 (gazy trujące) i 6.1 (materiały trujące);
- łopata, osłona otworów kanalizacyjnych, pojemnik do zbierania pozostałości – pojazdy z nalepkami o numerach 3 (materiały ciekłe zapalne), 4.1 (materiały zapalne stałe, materiały samoreaktywne, materiały polimeryzujące oraz materiały wybuchowe odczulone stałe), 4.3 (materiały wytwarzające w zetknięciu z wodą gazy palne), 8 (materiały żrące), 9 (różne materiały i przedmioty niebezpieczne).
Skrzynki z wyposażeniem ADR
Umowa ADR jasno określa, jakie powinno być podstawowe i dodatkowe wyposażenie pojazdów przewożących substancje niebezpieczne. Przepisy nie precyzują jednak, gdzie powinno być ono przewożone, ani w jaki sposób powinno być przechowywane. Przewoźnicy mają więc pewną swobodę w organizacji przestrzeni i rozmieszczeniu wyposażenia ADR, przy czym ważne jest, by wszystkie elementy były łatwo dostępne w sytuacji awaryjnej i odpowiednio zabezpieczone – przed uszkodzeniami w trakcie jazdy i żeby same nie stanowiły zagrożenia dla członków załogi.
W branży powszechnie stosuje się skrzynki i torby ADR, czyli gotowe zestawy z odpowiednim wyposażeniem. Środki ochrony indywidualnej i ogólnej umieszczone są w estetycznych, a jednocześnie wytrzymałych torbach i skrzynkach wykonanych najczęściej z tworzywa sztucznego), które w razie potrzeby można łatwo przenieść na miejsce awarii. Schowane w nich elementy zabezpieczone są przed działaniem wilgoci, zabrudzeniem, uszkodzeniami mechanicznymi i zdekompletowaniem.
Producenci oferują różne rodzaje skrzynek – z różnymi elementami wyposażenia. Skrzynki i torby, oprócz niezbędnych środków ochrony, często wyposażane są także dodatkowe elementy, np. sorbenty, rękawy sorpcyjne czy maty chłonne. Dzięki temu łatwo dopasować wyposażenie do specyfiki przewożonych ładunków, a załoga może dysponować praktycznym zestawem ułatwiającym szybkie i skuteczne działanie w razie sytuacji awaryjnej.
Rękaw sorpcyjne w skrzynce ADR
Rękaw sorpcyjny to element wyposażenia w formie wałka ze specjalnym wypełnieniem, który pozwala ograniczać skutki wycieków cieczy, takich jak np. paliwa, oleje i inne niebezpieczne chemikalia. Rozłożony rękaw pozwala zatrzymać wyciek, zanim substancja rozprzestrzeni się po nawierzchni drogi lub przedostanie do gleby albo wody. Może również służyć do usuwania zanieczyszczeń z powierzchni wód.
Rękawy sorpcyjne wykonuje się z elastycznej powłoki o dużej odporności na działania czynników chemicznych, przetarcia i inne uszkodzenia mechaniczne, a także na ogień i wysoką temperaturę. Wewnątrz powłoki znajduje się wypełniacz – specjalny materiał z naturalnych włókien lub tworzyw syntetycznych o wysokich właściwościach sorpcyjnych. Pochłania on ciecz, zatrzymując jej rozprzestrzenianie się. Rękawy dostępne są w różnych rozmiarach, a ponieważ są elastyczne, łatwo uformować je w odpowiedni kształt i zabezpieczyć nawet trudno dostępne miejsca.
Na rynku dostępne są różne rodzaje rękawów sorpcyjnych do zabezpieczania różnych rodzajów wycieku. Można wyróżnić m.in.
- rękawy sorpcyjne uniwersalne – chłoną większość substancji i cieczy;
- rękawy sorpcyjne olejowe – absorbują substancje ropopochodne, ale nie absorbują wody;
- rękawy sorpcyjne chemiczne – chłonące chemikalia, w tym agresywne substancje i kwasy.
Rękaw sorpcyjny w skrzynce ADR – FAQ
Rękaw sorpcyjny w transporcie ADR stanowi ważny element wyposażania awaryjnego pojazdu. Znajdzie zastosowanie np. przy wyciekach z opakowań transportowych lub w razie wypadku – jeśli dojdzie do rozszczelnienia zbiorników z chemikaliami. Rękaw pozwala zminimalizować skutki wycieku.
Tak, wielu producentów oferuje skrzynki i torby ADR wyposażone w rękawy sorpcyjne służące do ograniczania skutków wycieków. W sytuacjach awaryjnych rękaw pozwala szybko reagować. Użycie rękawa może zapobiec rozprzestrzenianiu się groźnych substancji i przedostaniu się ich do kanalizacji, do gleby lub wód.
